Zgodnie z Ustawą z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób (...), w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Przemoc w rodzinie występuje we wszystkich grupach społecznych niezależnie od poziomu wykształcenia czy sytuacji materialnej, rzadko bywa jednorazowym incydentem – jeżeli nie zostanie podjęte stanowcze działanie wobec sprawcy przemoc się powtórzy.

 

Cechy charakterystyczne przemocy:

• intencjonalność – jest zamierzonym działaniem człowieka, ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie osoby,

• nierówność sił – w relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą, ofiara jest słabsza, a sprawca silniejszy,

• naruszanie praw i dóbr osobistych – sprawca wykorzystuje swoją przewagę i narusza podstawowe prawa ofiary (prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku),

• powodowanie cierpienia i bólu – sprawca naraża zdrowie ofiary na poważne szkody, również zagrażające jej życiu, doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony.

 

Rodzaje i formy przemocy:

 

W ramach ustawy osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:

1. poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego,
   interwencji kryzysowej i wsparcia,

2. ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej,

3. zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,

4. badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie (...)

PROCEDURA "NIEBIESKIE KARTY"

W przypadku podejrzenia występowania zjawiska przemocy w rodzinie wszczynana jest procedura „Niebieskie Karty”. Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu właśnie o tę procedurę. Obejmuje ona ogół czynności realizowanych przez służby w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy domowej. Procedura wszczynana jest w sytuacji, gdy dany podmiot w toku prowadzonych czynności służbowych powziął podejrzenie stosowania przemocy wobec członków rodziny, w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem tego typu przemocy. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada obowiązek prowadzenia procedury "Niebieskie Karty" na przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, policji, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia.

Dokumentem wszczynającym procedurę i stwierdzającym podejrzenie występowania przemocy domowej jest formularz „Niebieska Karta - A”, który wypełniany jest przez przedstawiciela jednego z w/w podmiotów. Wszczęcie procedury poprzez wypełnienie formularza może odbyć się w różnych okolicznościach: podczas interwencji patrolu policyjnego w domu, w Ośrodku Pomocy Społecznej, podczas wizyty pracownika socjalnego w środowisku czy na przykład w szkole, do której uczęszcza dziecko. „Niebieska Karta - B”, która stanowi zbiór przydatnych informacji powinna być przekazana osobie doświadczającej przemocy po wypełnieniu części A. Elementami procedury „Niebieskie Karty” jest również cześć „Niebieska karta - C” oraz „Niebieska Karta - D”, które wypełniane są w toku podejmowania kolejnych czynności. Wypełnioną „Niebieską Kartę - A” przekazuje się Przewodniczącemu Zespołu Interdyscyplinarnego działającego na terenie Gminy Chrzanów. w ciągu 7 dni od daty jej wypełnienia.

ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY I GRUPY ROBOCZE

Z procedurą „Niebieskie Karty” nierozerwalnie związana jest działalność Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych. Zespół Interdyscyplinarny to grupa specjalistów prezentujących różne dziedziny, współpracujących ze sobą w celu budowania lokalnego systemu wsparcia dla rodziny zgodnie z zapisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz zsynchronizowania i wypracowania standardów współpracy przedstawicieli różnych grup zawodowych i społecznych pracujących i zajmujących się problematyką przemocy. Do pracy z konkretną rodziną powoływane są grupy robocze, w skład których wchodzą osoby bezpośrednio pracujące z konkretną rodziną lub znające jej sytuację.
Skład grup roboczych może zmieniać się w zależności od bieżącej sytuacji rodziny, potrzeb i działań. Zadaniem grupy roboczej jest opracowanie planu pomocy i taki podział zadań między jej członków, by praca z rodziną przyniosła jak najlepsze efekty. Głównym celem pracy przedstawicieli służb w ramach grup roboczych jest zatrzymanie zjawiska przemocy występującej w danej rodzinie.

Jeżeli jesteś osobą doznającą przemocy domowej:

• zgłoś się do Ośrodka Pomocy Społecznej;

• poinformuj dzielnicowego o doświadczaniu przemocy;

• gdy w Twoim domu dochodzi do awantur nie bój się wzywać Policję (poinformuj policjanta o doświadczaniu przemocy domowej);

• jeśli doznajesz przemocy fizycznej możesz zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu i poprosić o bezpłatne zaświadczenie lekarskie o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie;

• jeśli osoba stosująca wobec Ciebie przemoc nadużywa alkoholu możesz zgłosić ten problem Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która mieści się w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej w Chrzanowie ul. Oświęcimska 9;

• masz prawo do złożenia na Policji lub w prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez osobę, która krzywdzi Ciebie lub Twoją rodzinę.