To warto przeczytać!

 

Poczytaj mi Mamo! Poczytaj mi Tato! 
 

Wpływ głośnego czytania na rozwój mowy dziecka. 

Czytanie bajek dziecku to aktywność która nie jest obca rodzicom. Niestety  w latach jest coraz rzadziej spotykana.  

W dzisiejszych czasach książka nie ma łatwego życia. Musi konkurować  z telewizją, Internetem, grami komputerowymi i wieloma innymi źródłami  rozrywki. Mimo to czytanie książek nadal ma szerokie grono zwolenników - przecież czytanie ma tyle zalet! 

Jest wiele czynników wpływających na rozwój mowy dzieci, ale jednym  z głównych jest głośne czytanie.  

Warto rozpocząć przygodę z książką już w okresie prenatalnym. W trzecim  trymestrze ciąży dziecko zaczyna reagować na bodźce dźwiękowe, co  oznacza, że zaczyna słyszeć. Słyszy dźwięki płynące z ciała mamy takie jak  bicie jej serca oraz dźwięki docierające do niego z zewnątrz (np. głosy  rodziców, czy dźwięki, które towarzyszą naszemu codziennemu życiu). Od tego  pierwszego momentu zetknięcia się ze światem dźwięków dziecko tworzy  wzorzec prawidłowej mowy. 

Dlatego też warto czytać jeszcze nienarodzonemu maluchowi. 

Kiedy dziecko przychodzi na świat zna już dobrze głosy rodziców, kojarzy też  dźwięki, które słyszał w łonie u mamy, także słowa czytane w formie bajek,  wierszyków-wszystkie te dźwięki zaczyna gromadzić jako słownik bierny, który  jest niezwykle ważny dla rozwoju mowy. 

Słownik bierny, czyli rozumienie mowy jest wstępnym etapem nauki mówienia.  Zanim dziecko samo zacznie mówić, najpierw musi zaistnieć jako odbiorca  dźwięków mowy. Prawidłowość ta związana jest z kolejnością dojrzewania  poszczególnych ośrodków w mózgu człowieka odpowiedzialnych za 

rozumienie oraz artykulację dźwięków mowy. Rozwój mowy u dziecka zaczyna  się zatem od chwili, kiedy dziecko po raz pierwszy zetknie się z nią  w najbliższym otoczeniu. Kiedy niemowlę zaczyna funkcjonować w świecie  dźwięków mowy, to zaczyna się jej intensywny rozwój dzięki stymulacji mózgu. Rodzic, który częściej czyta dziecku ma zatem większe szanse, na to, że u jego  dziecka mowa rozwinie się szybciej, niż u dziecka, który nie ma styczności z  książką lub jest ona sporadyczna. 

Czytanie pozwala dziecku nie tylko rozwijać słownictwo bierne, ale też poznawać poprawną wymowę. Odpowiednie czytanie uczy prawidłowego  posługiwania się akcentem, rytmem, rymem -czyli poszerza kompetencje  prozodyczne maluszka.  

W późniejszym wieku poszerza także słownictwo dziecka, uczy prawidłowej  budowy zdań, rozwija umiejętność wypowiadania się, zadawania pytań raz  opisywania otaczającej go rzeczywistości za pomocą zgromadzonych słów. Musimy jednak pamiętać, że bardzo ważne jest, w jaki sposób czytamy  dziecku. 

Monotonne, bez emocji, niewyraźne -spowoduje, że maluszek szybko się  znudzi i nie skupimy jego uwagi na dłużej.  

Ważne jest żeby zaangażować się w proces czytelniczy i postarać się wczuć w  przekazywaną treść . Należy też pamiętać, że dziecko nie tylko nas słucha, ale  i obserwuje- przez co zauważa, że wyraźne dźwięki mowy tworzą się poprzez  szerokie otwieranie ust, a nie mamrotanie pod nosem, czy mówienie przez  zaciśnięte wargi.  

Już niemowlak w kontakcie z czytającą mamą patrząc na jej twarz, na  układający się język, zaokrąglone lub rozszerzone wargi – próbuje ją  naśladować i w ten sposób wydawać konkretne głoski. 

Chcąc kształtować prawidłową wymowę u dziecka rodzic powinien zwrócić szczególną uwagę na odpowiedni wybór książek.

Książka dla dzieci przedszkolnych powinna być estetyczna, bogato  ilustrowana. Ważne też, żeby była napisana w zrozumiały dla dziecka sposób,  żeby nie zawierała błędów ani merytorycznych ani językowych oraz była  odpowiednia do wieku.  

Najmłodszym czytelnikom warto zaproponować książeczki, które zawierają  dużo wyrazów dźwiękonaśladowczych typu: ko ko, mu mu, be be, miauuu  miauuu, puk puk, kap kap, bach bach w powiązaniu z określonym znaczeniem  ( krówka-muuu, kot-miauuu).  

Onomatopeje to pierwszy kontakt słowny dziecka z otoczeniem, których  wypowiedzenie daje mu ogromną radość i satysfakcję.  

Z nieco starszymi dziećmi warto bawić się też w rymowanki, dzięki czemu  rozwijamy słuch fonematyczny, utrwalamy nowe głoski. 

W rymowance należy wyraźnie artykułować każde słowo.  

Można wybierać dźwięki i kombinacje, które sprawiają dziecku trudność,  tworząc w ten sposób trening logopedyczny. 

Zarówno proza czy poezja starannie dobrane oraz częsty i regularny z nimi  kontakt ukazują dzieciom wzory prawidłowej polskiej mowy. Książka zawierająca obok wartościowej treści piękne ilustracje, sprzyja  rozwijaniu poczucia estetyki, postaw twórczych, wyzwalaniu form ekspresji  słownej. 

Wielokrotnie czytane fragmenty tekstów utrwalają się w pamięci dziecka, stając  się przykładem poprawnego posługiwania się gramatyką, fleksją, składnią.  Podczas tych czytelniczych spotkań mały człowiek stale wzbogaca zasób  pojęć, słów. Doskonali też styl i sposób wypowiadania się. Systematycznie  rozwijają się jego umiejętności komunikacyjne, z których będzie korzystał w  życiu codziennym-zawsze tam, gdzie spotka się z drugim człowiekiem. 

Badania naukowe potwierdzają, że głośne czytanie dziecku: • buduje mocną więź między dorosłym i dzieckiem; 

• zapewnia emocjonalny rozwój dziecka; rozwija język, pamięć i wyobraźnię; • uczy myślenia, poprawia koncentrację; 

• wzmacnia poczucie własnej wartości dziecka; 

• poszerza wiedzę ogólną; 

• ułatwia naukę, pomaga odnieść sukces w szkole; 

• uczy wartości moralnych, pomaga w wychowaniu; 

• zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów; 

• chroni przed zagrożeniami ze strony masowej kultury;

• kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy na całe życie. Nie można przecenić roli głośnego czytania dziecku, zarówno dla rozwoju  mowy, jak i rozwoju w ogóle. To cenny dar, który każdy kochający mądrze  rodzic, może podarować swojej pociesze chcąc zapewnić jej lepsze kontakty z  innymi ludźmi. 

Poza niezaprzeczalnym wpływem czytania na rozwój dziecka to nade  wszystko w głośnym czytaniu chodzi o to, aby poświęcić dziecku swój czas,  uwagę, a przy tym miłość. Więź z rodzicami, wzmocniona czytaniem, daje  dziecku siłę do pokonywania wielu pokus i zagrożeń. 

Napisane w oparciu 

https://zsp.polanow.pl/pliki/plik/wplyw-czytania-na-rozwoj-dzieci-i-mlodziezypoprawione-1-1592806880.pdf Opracowanie: Magdalena Grajnert-Łukawska Logopeda 

Literatura: 

1. Burchardt M. „Dziecko i książka”, Bliżej Przedszkola nr 12. 51/Grudzień 2005 

2.Czechowski J., „Literatura dziecięca.” w: Życie Szkoły, nr 5/2007 

3. Dziadkiewicz J., „Czy warto czytać dzieciom?”; Bliżej Przedszkola nr 82-83/2008, zeszyt 1. 

4.Olkusz J. „O potrzebach czytelniczych sześciolatków”, Wychowanie w Przedszkolu nr 6/2008 

5.Chmielewska E. „Zabawy logopedyczne i nie tylko.Poradnik dla nauczycieli i rodziców”, Kielecka Oficyna Wydawnicza MAC, Kielce 1995 6.Mystowska H. „Rozwijamy mowę i myślenie dzieci w wieku przedszkolnym” WSIP, Warszawa 1992

 

Przygotowała: mgr Aneta Michalak