To warto przeczytać!

 

Obecnie dużo mówi się o zaburzeniach integracji sensorycznej. Rodzice nie zawsze wiedzą czym one tak naprawdę są i co może świadczyć o tym, że dziecko na problem z integracją sensoryczną.

Chce pokazać Wam, na co warto zwrócić uwagę, co może wzbudzić nasz niepokój oraz jakie emocje pojawiają się u dziecka, które doświadcza zaburzeń integracji sensorycznej.

Świadomy rodzic, zawsze szybciej zareaguje, jeśli zaobserwuje u swojego dziecka coś niepokojącego. A terapia będzie dużo skuteczniejsza we wczesnym etapie rozwoju dziecka. Dzięki niej dziecko poprawi jakość swojego codziennego życia.

 

Czym są zaburzenia integracji sensorycznej?

Dziecko z zaburzoną integracją sensoryczną posiada zazwyczaj taką samą liczbę neuronów w mózgu i liczbę połączeń między nimi, co dziecko bez zaburzeń. Problemem jest jednak nieprawidłowe funkcjonowanie połączeń między neuronami. Mózg posiada kompletną „załogę neuronów”, które nie zawsze potrafią się między sobą komunikować.

 

Najczęstsze objawy zaburzeń sensorycznych u dzieci

Lista objawów jest bardzo długa i różnorodna. Symptomy różnią się między sobą, w zależności od rodzaju problemu. Dodatkowo mogą wystąpić indywidualne dla dziecka objawy. Jest jednak duża część objawów, które często można zaobserwować u dzieci z problemami sensorycznymi.

 

Co może wzbudzić nasz niepokój?

 

DZIECKO:

• Unika: dotyku; bosych stóp; brudnych ubrań, rąk czy twarzy; czesania włosów; obcinania paznokci; smarowania kremami; raczkowania; zabaw z innymi dziećmi; ruchu; zabaw na placu zabaw; luster;
• Nie toleruje: ubrań i materiałów o określonych fakturach; metek w ubraniach; zabawek z niektórych materiałów; niektórych konsystencji pokarmów; czyszczenia nosa czy uszu; nowych pokarmów; publicznych toalet, wspólnych szatni, stołówek itp.

• Źle znosi: zmiany temperatury; ostre światło; niektóre dźwięki (np. suszarka, mikser itp.), nagłe zmian pozycji ciała;

• Bywa: agresywne, uparte; płaczliwe; wycofane; powolne lub nadruchliwe; nadwrażliwe emocjonalnie

• Prezentuje: sztywność w zachowaniach oraz skłonność do schematów; „lekki” sen
• Boi się: huśtania; karuzeli; wspinania na murki, drabinki itp.;
• Często: upuszcza przedmioty; wpada na przedmioty i innych ludzi; niszczy zabawki; głośno mówi; preferuje ostre, intensywne smaki; dotyka wszystko w zasięgu ręki; we wczesnym dzieciństwie przyjmuje pozycję siadu tzw. „W”, myli prawą i lewą stronę; ma chorobę lokomocyjną
• Ma problemy: w zakresie samoobsługi (np. ubieranie się, zapinanie guzików czy używanie sztućców); z rozumieniem i reagowaniem na polecenia; ze świadomością schematu własnego ciała; z utrzymaniem równowagi; z chwytaniem przedmiotów; z koordynacją obu stron ciała; z planowaniem ruchu; z koordynacją ręka-oko; z koncentracją uwagi; w rozwoju mowy

 

Emocje dziecka z zaburzeniami integracji sensorycznej

Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej, narażone jest na liczne niedogodności w życiu codziennym. Nic dziwnego, że może towarzyszyć mu wiele negatywnych emocji.

Jakich? Mogą to być między innymi:

• strach
• lęk
• ból
• obrzydzenie
• dezorientacja
• dyskomfort
• złość
• smutek
• zniecierpliwienie
• silne zmęczenie
• silne pobudzenie lub brak pobudzenia
• niepokój
• silne podekscytowanie
• poczucie niezrozumienia
• samotność
• zdenerwowanie
• zawstydzenie
• niska samoocena i brak wiary w siebie (spowodowana różnymi problemami w wykonywaniu codziennych czynności oraz opóźnieniem nabywania różnych umiejętności).

 

Nieocenionym wsparciem dla dziecka będzie empatyczny rodzic, który zrozumie i zaakceptuje jego zachowania i uczucia. Często rodzice uważają, że dziecko nie słucha czy buntuje się dla swojej „fanaberii”. Rzeczywistość jest zupełnie inna, a maluch czy starsze dziecko nie potrafi nam wytłumaczyć jak bardzo źle się czuje. Tłumaczenia mogą okazać się dla nas nawet niewyobrażalne, ponieważ my sami nie doświadczamy tego co osoba z zaburzoną integracja sensoryczną.

 

Co powoduje problemy z integracją sensoryczną?

Tak naprawdę nie wiadomo do końca, co jest przyczyną problemów. Najczęściej wymieniane są:

• dziedziczne skłonności
• kontakt z substancjami chemicznymi w okresie ciąży
• ciąża powikłana
• przedwczesny poród
• poród przez cesarskie cięcie
• niedotlenienie podczas porodu
• niedobór lub nadmiar bodźców w otoczeniu dziecka.

 

Terapia

Terapia integracji sensorycznej odbywa się w formie zabawy. Najlepsze efekty przynosi kiedy dziecko samo kieruje swoim zachowaniem, a terapeuta dyskretnie steruje otoczeniem. Dzięki kontaktowi z odpowiednimi i zróżnicowanymi bodźcami, mózg dziecka uczy się porządkować bodźce. Warto również wykonywać zalecone przez terapeutę zabaw sensoryczne i ruchowe w domu.

Im dziecko jest młodsze, tym bardziej jego mózg jest plastyczny. Dlatego warto je obserwować i szybko reagować w przypadku niepokojących objawów. Pełna diagnoza integracji sensorycznej jest przeprowadzana najwcześniej w wieku 4 lat. Mimo to, doświadczeni terapeuci potrafią wskazać problemy już u dużo młodszych dzieci, nawet niemowlaków. Wówczas można zacząć działać wcześniej i osiągnąć lepsze efekty.

Pamiętajcie, że to jedynie wskazówki. Nie panikujcie, jeśli zaobserwujecie u swojego dziecka jednorazowe zachowanie wskazujące na problemy z integracją sensoryczną. Dopiero, kiedy pojawi się kilka elementów charakterystycznych dla zaburzeń integracji sensorycznej i będą się powtarzać, skonsultujcie swoje obawy z terapeutą integracji sensorycznej.

Wiedza i świadomość rodzica, jest najważniejsza! Tylko dzięki temu możemy szybko zareagować. Nieważne, że czasami na wyrost. Jeśli coś nas niepokoi, lepiej dla dobra dziecka i własnego spokoju to sprawdzić. 

 

Materiały źródłowe:

A. Jean Ayres, Dziecko a integracja sensoryczna, Gdańsk 2018.

M. Charbicka, Integracja sensoryczna przez cały rok, Warszawa 2017.

C. S. Kranowitz, Nie-zgrane dziecko Zaburzenia przetwarzania sensorycznego- diagnoza i postępowanie, Gdańsk 2018.

https://sensozaur.pl/zaburzenia-integracji-sensorycznej-objawy-i-emocje/

 

Przygotowała: mgr Anna Lizończyk – terapeuta SI